Othello Sendromu, Patolojik Kıskançlık

Othello Sendromu, adını Shakespeare’in ünlü eserlerinden biri olan Othello’dan almıştır. Bir diğer adı patolojik kıskançlık olan bu sendrom temelinde kaybetme korkusu üzerine kurulu olan kıskançlığın paranoid yani hezeyanlı bozukluk tipidir.

Genellikle başka bir psikolojik rahatsızlığın belirtisi olarak ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu sendromu yaşayan, partnerini çok kıskanır ve her davranışından bir anlam çıkartarak aşırı derecede aldatılma korkusuyla kontrolsüz tepkiler verir. Birlikte olduğu kişiye ilişkide adeta cehennemi yaşatma durumu vardır.Küçük bir detaydan bile aldatıldığını düşünme eğilimi içerisindedir.

Tıpkı romanda da olduğu gibi Othello ve karısı Desdemona birbirlerini çok sevmektedir. Günlerden bir gün Desdemona, Othello’nun ona verdiği mendili kaybetmiştir. Bu durum Othello’nun karısından şüphelenmesine sebep olmuştur. Mendili eline geçiren Iago, Othello’nun güvenini sarsacak bir plan yapar ve uygulamaya koyar. Bu planda Othello, Casio’nun Desdemona ile aşk yaşadığından kuşkulanır ve Iago’nun planı başarılı olur. Othello kıskançlığından önce Casio ‘yu, ardından karısı Desdemona’yı öldürür. Sonradan bu durumun Iago’nun işi olduğu ortaya çıkar. Othello intihar eder ve Iago mahkum edilir. Shakespeare’ın bu romanından yola çıkarak psikiyatride Othello Sendromu, patolojik kıskançlık olarak yer almaktadır.

Her insan az ya da çok, zaman zaman kıskançlık duygusu yaşayabilir.Sevginin olduğu yerde az da olsa kıskanma güdüsü doğal ve normal bir duygudur. Bu kıskançlık ilişkiyi yıpratmıyor ya da zarar vermiyorsa kabul edilebilir düzeydedir. Fakat Othello sendromunda olduğu gibi kıskançlık farklı bir boyuta geçiyorsa, ilişkide psikolojik ve fiziksel zararlara yol açıyor. Bu durum oldukça ciddi bir boyuttadır. İlişkinin sonu sıklıkla boşanma, cinayet ya da intihar getirmektedir.

Othello Sendromunun Nedenleri:

Bu sendromun kesin bir nedeni psikiyatrik araştırmalarda bulunamamıştır. Fakat bu sendromdan muzdarip olan kişide kaybetme korkusu, özgüven eksikliğine ve yetersizlik duygusuna neden oluyor. Partnerine karşı gerçek olmayan bir takım inançlar besleyerek, kendisini aldattığını düşünmesine yol açıyor. Böylece ilişkide, patolojik kıskançlık olarak tanımladığımız semptomlar ortaya çıkıyor.

Şizofreni hastalığı, bipolar bozukluk, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı,cinsel işlevin azalması, Parkinson hastalığı, beyin tümörü, beyin iltihabı ve endokrin bozuklukları gibi durumlar da patolojik kıskançlık gelişimini etkilemektedir. Ayrıca kişilik yapısı ve çevresel faktörler Othello sendromunun oluşmasıyla bağlantılıdır.

Sağ frontal lob disfonksiyonu da bu hastalığın nedeni olarak sorgulanmaktadır. Frontal lob lezyonlarında algısal bozulmaları bütünleştirme ve düzeltmeye yönelik yetersizlik görülmesinden dolayı, patolojik kıskançlığın nedenini tanımlamada frontal lob disfonksiyonunun önemli olma durumu vurgulanmaktadır.

Othello Sendromu Belirtileri:

1) Partneri tarafından aldatıldığına dair kontrol edilemez düşüncelerin olması.
2) Aşırı kıskançlıkla birlikte partneri kısıtlamak.
3) Düşük özgüven ve düşük benlik değeri.
4) Partnerden ayrılma durumunun fobiye dönüşmesi (ilişkinin bitmesiyle hayatının biteceği düşüncesi).
5) Partnere karşı aşırı ve kontrolsüz tepkiler vermek.
6) Kişide genel işlevsellik bozulmamıştır sadece partnerine karşı olan o kısıtlı alan bozulmuştur.(Kişi doktorluk/öğretmenlik/ev hanımlığı gibi mesleğini yapabilir)
7) Şüpheci tavırlar içerisinde olmak, özellikle partnerin cep telefonu, bilgisayar gibi kişisel eşyalarını gizlice incelemeye çalışmak.

8) Partnerine karşı kötü söz ve küfürler söyleyerek değersiz ve güçsüz hissettirmeye çalışmak.
9) Şiddet, saldırganlık ve öfke patlamalarının olması.

Partnerini Aşırı Kıskanan Bireylere Öneriler:

1) Kıskançlık ve aşırı baskı bir süre sonra partnerinizi sizden uzaklaştırır. Bunun için sizde kıskançlık yaratan durumları keşfederek, olumsuz duygularınızı kontrol etmeye özen gösterin.
2) İlişkide sorunları imalı sözler ya da davranışla ifade etmek yerine açık iletişime geçin.
3)Nefes egzersizleri yapmak şiddet ve saldırganlık eğiliminin azalmasına yardımcı olur.

Othello Sendromunun Teşhis ve Tedavisi:

Son dönemde kadın cinayetlerinin artmasının altında yatan psikolojik etkenlerden biri de Othello sendromu olabilir.Bilinçli hareket ederek, çevremizde bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişiler için önlem alınması, bir an önce tedaviye başlanması hayati önem taşımaktadır.

Sonuç olarak bu sendrom çok ciddi sonuçlara yol açabilecek psikolojik bir rahatsızlıktır. Othello sendromu yaşayan kişi sıklıkla durumu fark etse dahi kabul etmek istemez.Kendini mutsuz,hüzünlü ve değersiz hisseden kişi kontrolü eline alarak partnerini kısıtlar, her durumuna müdahale ederek hayatı ona zindan eder. Partnerini çok sevdiği için kıskandığını ve kıskançlığın sebebinin de kendisinden kaynaklanmadığını belirtir. Böylece rahatsızlığının farkına varamaz, psikolojik destek almak istemez. Bu sendromu yaşayan kişinin ailesi ve yakın çevresinin tedaviye olan desteği önemlidir. Psikolojik rahatsızlıklar için erken tedavi önemlidir. Psikoterapi ve psikiyatri hekiminin uygun gördüğü durumlarda, psikoterapiye ek olarak ilaç tedavisi de önerilmektedir.

Psikolog Funda Buharalı.