Şükretmenin Psikolojimize Olumlu Etkisi

Şükür, kelime anlamı olarak “övmek, iyiliğe karşı dua etmek, kanaatkârlık, müteşekkir olmak, iyilik bilmek, güzelliğin takdiri ve minnettarlık” dahil olmak üzere bütünü temsil eden bir kavramdır.

Dilimize Arapçadan geçen “şükretmek” kelimesi ise Türkçe anlam olarak “Allaha duyulan minneti ifade etmek, iyiliğe karşı gösterilen memnuniyet, insanın halinden memnun olması” olarak sözlüklerde ifade edilmektedir. İngilizce’de şükür kelimesi ise “gratitude” olarak tanımlanmaktadır. İyilik anlamına gelen “aratia” ve sevinme manasına gelen “gratus” kelimelerinden türetilerek ” gratia” kelimesi oluşturulmuştur. Kelime anlamı içerisinde şükrün mutluluk ile bağlantısı tespit edilmiştir.

Şükür kelimesi birçok şekilde tanımlanmış olup en genel haliyle içinde yaşanılan anda her ne olursa olsun, o yaşantının olumlu yönlerini keşfederek teşekkür etmektir. Sağlık, mutluluk, yaşam ve başarı gibi insanın hayatında en önemli olarak görülen şeylerin önemini ve değerini fark etmektir.

Şükretmeyi bilişsel süreçte anlayabilmek için iki önemli nokta vardır. Birincisi şükretmeyi bilmektir. İkincisi ise şükrü fark etmektir. Bu eylemin sonucunda olumlu bir sonuç verebileceğini ve şükür duygusuyla iyiliğin, güzelliğin alıcısı olduğunu fark etmek anlamına gelmektedir.

Şükür ile ilgili çalışmalar tasavvuf ve teoloji alanında sınırlı kalmıştır. Şükür kavramı pozitif psikolojiyle birlikte psikoloji çalışmalarında son dönemlerde yer almaya başlamıştır. Pozitif psikolojinin amacı hayatta yaşanılan tüm olayların olumlu ve olumsuz yönlerini görebilmek, olumsuz deneyimlerle mücadele ederek olumluya odaklanmayı hedeflemektir. İnsanların olumlu ve güçlü yönlerini esas alan ve insanın mutluluk arayışına katkı sağlayan pozitif psikoloji, sağlıklı bireylerin yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. ”İyi yaşam nedir?” , “Mutluluk kazanılır mı yoksa insanın içinde midir?” ve “İyi yaşamı iyi yapan şey nedir?” gibi sorulara pozitif psikoloji cevap bulabilmek için çalışır.

İnsanın yaşamındaki en önemli amaç, mutluluk arayışıdır. İnsanın mutluluğu da pozitif psikolojinin amacıdır. Şükretmek iyi olma, hayat memnuniyeti ve mutlulukla bağlantılıdır. Şükür ile ilgili yapılan çalışmalarda şükran hissi arttıkça, ruh halinin olumlu duygularla geliştiği görülmüştür. Özellikle yurtdışındaki yapılan araştırmalarda insanın fiziksel ve ruhsal bütünlüğünü birlikte ele alan, olumlu duygu ve değerlere dikkat çekilmiştir.

Şükran duygusunu alışkanlık haline getirebilmenin psikolojimize olumlu etkileri vardır. Şükür deneyimleri kişinin hayatında uygulama sıklığına göre değişkenlik göstermektedir. Süreklilik gösteren şükür deneyimlerinin olumlu sosyal davranışları artırdığı görülmüştür. Şükran duygusu hayattan keyif ve zevk almayı sağlar. İnsanın kendisini iyi hissetmesine yardımcı olur. Olumlu duyguların güçlenmesini ve artmasını sağlar. Olumlu duygular arttıkça kişi yaşadığı anın farkına varır. Farkındalık geliştikçe kişi yaşadığı üzüntü, acı ve keder gibi durumlarla baş edebilmeyi öğrenir. Aynı zamanda şükran duygusu; affetmek, kendini teselli edebilmek ve kabullenmek gibi baş edebilme becerilerini artırır. Fiziksel ve ruhsal sağlığı olumlu yönde etkiler. Hayat kalitesini artırır. Stresi azaltır. Uyku kalitesini artırır.

Şükretmeyi Günlük Yaşamda Uygulayabilmek İçin Tavsiyeler:

*Her gün yaşadığınız üç olumlu durumu not ederek şükretmeyi alışkanlık haline getirebilirsiniz. Sizi mutlu eden, stresinizi azaltan gün içerisinde yaşadığınız olumlu konulara odaklanmaya çalışın ve yazın. Bir süre sonra hayatınızdaki olumlu gelişmelerin daha çok farkına vardığınızı görebilirsiniz.

*Günlük yaşantınızda sakinliğe ve dinginliğe ulaşabilmenin en güzel yolu meditasyon yapmaktır. Farkındalık meditasyonları yapabilirsiniz.

*Nefes egzersizi ve olumlama çalışmaları yapın. Nefesinize yoğunlaşarak an’da kalmaya odaklanabilirsiniz.

*Yaşamınızdaki olumsuz olayları şikayet etmek yerine çözüm odaklı düşünmeyi deneyebilirsiniz. Şikayet etmek sürekli aynı döngü içerisinde daire çizmektir. Çözüm üretmeyi denemek ise bakış açınızı değiştirerek size yeni kapılar aralayacaktır.

Psikolog Funda Buharalı.