İstenilenin elde edilememesi, engellenme ve incinme hali, karşılanmayan beklentiler, istenmeyen sonuçlar veya herhangi bir durum karşısında çaresiz kalındığında verilen duygusal bir tepkidir öfke. Bazen ise incinmiş duyguların maskesidir.

Çocuk terbiyesi ile çocuk eğitimi birbirine karışan kavramlardır. Çocuk terbiyesi güzel ahlaka, insani değerlere götüren süreçtir. Belli bir konuda bilgi, beceri ve tecrübe kazanma ise eğitimdir. Eğitim iyi verilmesine rağmen içerik kötü olabilir. Yükselmek ve iyi makamlara gelmek için her şeyin mübah olduğunu savunan bir eğitim, amacını karşılasa da etik ve ahlaki yönden eksiktir.

Günümüzün hızla değişen sosyokültürel yapısı anne-baba rollerinde büyük çelişkiler yaratmaktadır. Sağlıklı çocuk gelişimi annenin anne gibi, babanın baba gibi olmasına bağlıdır. Şefkat ve sevgiyi ifade eden anne ile koruyuculuk ve otoriteyi temsil eden baba figürü sağlıklı aile yapısında korunmalıdır. Burada ataerkil, aşırı tutucu, astığım astık, kestiğim kestik, şiddet ve cezanın uygulandığı bir yapıdan bahsetmiyoruz.

Sadizm deyince genelde ilk akla gelen sadistik sapkınlıklardır ve Freud sadistik eğilimleri güdüsel olarak değerlendirmiştir. Günümüzde ise her tür dayatma ya da saldırgan davranış, güdüsel sadistik eğilimlerin biçim değiştirmiş ya da yüceltilmiş bir formu olarak daha geniş bir perspektifte ele alınmaktadır.

Her ailenin, her kültürün, her milletin kendine özel çocuk yetiştirme tarzı vardır. Amerika gibi kapitalist toplumlarda bağımsız, rekabet ve yarışmayı ödüllendirici, bireyselliği özendirici bir tutum hakimken, Japonya gibi geleneksel yapısını koruyan toplumlarda daha pasif, bulunduğu grubun çıkarlarını ön planda tutan, ben yerine biz olgusunun hakim olduğu eğitim tarzı revaçtadır. Aynı toplumdaki sosyoekonomik farklılıklar da çocuk yetiştirme tutumlarını değiştirebilmektedir.

İnsanlar yaşamlarını sürdürmek, temel ihtiyaçlarını karşılamak için bir araya gelmek durumundadırlar. Bu gereksinim toplumu doğurmuştur. Toplum, yaşam biçimlerinden kaynaklanan ortak kültüre sahiptir. Kültür, binlerce yıllık bir birikimdir ve ortak beklenti, amaç, inanç, duygu, düşünce ve değerlerden oluşur. İnsan, toplumla iletişiminde kültürel davranış kalıplarını kullanmak zorunda kalmaktadır. Bu davranış kalıpları insanı belli durumlar karşısında evet ya da hayır demek durumunda bırakır. Birey, toplumun beklentilerinin doğurduğu davranış kalıplarının yaptırımlarına verdiği yanıtlara göre, içinde yaşadığı grup, çevre ve toplum tarafından cezalandırılır ya da ödüllendirilir.

Karşılık beklemeden sevmek, sevildiğim için seviyorum değil, sevdiğim için seviliyorum diyebilmek. Olgun sevgi budur.

Erik Homburger Erikson, benlik gelişimini sekiz evreye ayırmıştır. Bu evreler insanın yaşam döngüsünde önemli yer tutar. Sağlıklı bir benlik gelişimi için her dönemin kendine özgü psikososyal sorunları çözülmeli ve gelişmeler sağlanmalıdır. Her evrede benliğin karşılaştığı bir olumlu, bir de bunun karşıtı iki öğe vardır. Zıt iki öğe arasında bir denge kurulabildiği ölçüde benlik gelişimi sağlıklı olacaktır (Örneğin; temel güvensizliğe karşı temel güven gibi).

Yürümeye başlayan ve ilk kez anne babası tarafından engellenen bebekte kıskançlığın ilk tohumları atılır. O zamana kadar ağlayınca emzirilen, altı ıslanınca temizlenen, bir dediği iki edilmeyen bebek, merdiven başında düşeceksin diyerek engellenince güç dengesinde anne ve babasının ağır bastığını acıyla fark eder. Bu ayrılma ve bireyselleşmenin uzlaşma devresinin başlangıcıdır. Bu dönüm noktasının krize dönüşüp dönüşmemesi ebeveynlerin tavrına bağlıdır. Anne baba yeterlilik, bağımsızlık ve üstünlük duyguları açısından çocuğun iç gücünün gelişimine olanak tanırlarsa, çocuk ileride kendini daha iyi hissetmek için başkaları üzerinde güç kurma fantezisi geliştirmez.

Rüyalar, bilinçdışı istek ve arzuların deşarj edildiği, şifrelerle donatılmış mesajlar içeren fizyolojik bir döngüdür. İnsanlar 8 saatlik uykularında her 2 saatte bir 15-20 dakika süren rüyalı bir dönem yaşarlar. Böylece her insan gecede 3-4 kez rüya görür. Rüya gören bir kişiyi göz hareketlerinden fark edebilirsiniz. Rüya esnasında kapalı göz kapaklarının altında göz kürelerinin hareket ettiği rahatça görülebilir. Göz kürelerinin hızla hareket ettiği bu dönem REM (Rapid Eye Movement) olarak adlandırılır. Birey bu esnada uyandırılırsa rüyasını tam olarak hatırlar.

Ebeveynleri temel hedefi çocuklarına en güzel eğitimi vererek, onların hayata en iyi şekilde hazırlanmalarını sağlamaktır. Bu amaçla anne babalar cezanın çocuk psikolojisindeki yerini iyi bilmelidirler.

Üvey aile problemi hem çocuklar, hem eski ebeveynler, hem de yeni ebeveynler için yıkıcı sonuçlar doğurabilen ciddi bir sorundur.

Hepimiz zaman zaman “ben kimim?”, “yaşamın anlamı ve amacı nedir?”, “ben ne için yaşıyorum?” gibi soruları sormuşuzdur.

İnsanlık tarihi kadar eski olan, üzerine ciltler dolusu kitaplar yazılan, şiirden edebiyata birçok sanat dalına konu olan, yakalamakta zorluk çektiğimiz, kimi zaman yakaladığımızı sandığımız, kimi zaman ellerimizden kaçırdığımız mutluluk.

Hayatta başarılı olmanın ve amaçlarımıza ulaşmanın temel faktörlerinden biri iletişimdir. İletişim kendimize ve diğer insanlara sevgiyle ulaşmanın biricik yoludur. İletişim, aslında yaşamın tümüdür. Sağlıklı bir iletişim kurmak, içten ve açık olmayı gerektirir.

Günümüzde alışveriş yapmadan duramaz hale geldik. Peşisıra açılan alışveriş merkezleri bu isteğimizi körüklüyor. Hiç gereği yokken sırf indirimde diye, sırf nasıl olsa taksitle satılıyor diyerek ihtiyaç dışı aldığımız birçok ev eşyası, giyecek, yiyecek vs. oluyor.

Düşünce beynin bir fonksiyonu olup, bebekte primitif olarak başlayıp olgun hale doğru bir gelişim gösterir.

Kadın ve erkek ilişkileri Adem ve Havva'dan beri konuşulan, her kültür ve toplumda en gizemli, en çok tartışılan, merak uyandıran hassas konulardır.

İnsanların uyum ve dengeli bir yaşam sürdürebilmelerinin temel araçlarından biri sürekli bir yaratıcılık süreci içinde olmalarına bağlıdır. Bu yaratıcılıklarını ne kadar özgür kullanabilirlerse o denli uyumlu olmaktadırlar.

Sigmund Freud ile başlayan dinamik psikoloji ve devamında dinamik psikoterapi günümüzde de etkin bir psikoterapi yöntemi olarak varlığını sürdürmektedir.